Ik lees een interview met Kelly Reichardt, de onafhankelijke Amerikaanse filmmaker wiens meest recente film Meek's Cutoff momenteel in de Nederlandse filmtheaters draait. Nog beter dan die film vind ik Wendy and Lucy, uit 2008. Dat Reichardt met een klein budget werkt, is evident, maar ze weet van die nood een deugd te maken. Kleine films maakt ze, klein verteld en klein gespeeld. Maar haar thema's zijn groots - en het effect ervan ook.
De interviewer vraagt Reichardt of ze niet liever met een hoger budget werkt, als ze eenmaal een zekere mate van succes heeft bereikt. Reichardt raakt geïrriteerd, vooral het woord "succes" stoort haar. Ze vraagt de interviewer wat hij onder succes verstaat, want ze vindt zichzelf succesvol zat. Ze werkt als filmdocent, heeft volledige artistieke vrijheid als regisseur. Ze werkt juist graag met een laag budget. Hoe meer vingers in de pap, hoe lastiger het is je eigen stempel op een film te drukken, stelt ze.
Maar een gebrek aan geld drukt natuurlijk óók op de kwaliteit van de film. Minder geld betekent ook een minder professionele cast en crew, minder goede apparatuur, minder tijd. In een ander stuk, waarin Reichardt wordt geïnterviewd door collega-regisseur Gus Van Sant, vertelt de filmmaakster dat ze zelf haar zware filmprint naar Californië brengt, omdat er geen geld is om die te versturen. Het is zo intiem op de set, vertelt ze, de grens tussen cast en crew is miniem. Iedereen draagt zijn steentje bij. Aan de andere kant, voegt ze daar plotseling aan toe: Ze zou zo graag de camera eens verplaatsen.
Meek's Cutoff is een nagenoeg perfecte film. Maar wat had ik die camera graag eens zien bewegen. En dan heb ik het niet over crane shots of helikoptershots, dan heb ik het over een track shot op een stukje rails, of een eenvoudige pan. 'It's really hard to stay small, actually,' zegt Reichardt.
Waar blijven die vrouwen toch, vraag ik me bijna dagelijks af. Waar blijven de begenadigde songwriters, de grensverleggende kunstenaars, de schrijfsters die er schijt aan hebben? Als ik een film als Meek's Cutoff zie, weet ik: een gebrek aan talent is het toch niet. Als ik zo'n interview lees, denk ik: is het een gebrek aan lef? Zit de vrouw voor eeuwig in die grot, baby's te zogen en bessen te plukken terwijl de manbeesten terrein verkennen, grens verleggen, de dood dagelijks in de ogen kijken?
In de VPRO Gids staan de twaalf Nederlandse albums die genomineerd zijn voor een 3voor12award. De enige vrouw die ertussen zit, is de titel van Faberyayo's album: Coco. We zitten in die grot, wij vrouwen, en we vinden het wel best. Het talent is er, zeker weten. Het is het gebrek aan ballen dat ons nekt.
