30.7.12

A.I.
















Robots en dochters

Let op: dit stuk bevat spoilers

Ergens in de toekomst wordt een robot gebouwd. De robot is een jongetje en hij is geprogrammeerd om van zijn moeder te houden - maar kan zijn moeder wel van hem houden? Kan een mens liefde geven aan een robot?

Nee, luidt het antwoord in Spielbergs A.I. Artificial Intelligence (2001). En samenwonen gaat ook al niet echt lekker. Het robotjongetje in kwestie wordt uiteindelijk weggestuurd en heeft vanaf dat moment nog maar één wens, nog maar één doel in zijn eeuwigdurende schijnleven: terug naar mama toe. Maar dan moet hij eerst een echt jongetje worden. Hoe deed Pinokkio dat ook alweer? Simpel. De blauwe fee vervulde zijn wens.

Subiet verandert de scifi-thriller in een avonturenfilm en gaat het robotkind op zoek naar de blauwe fee. Hij vindt haar uiteindelijk onder water, in een overstroomd Manhattan. Een echte fee is ze niet, slechts een standbeeld in een pretpark. Maar de robot weet niet beter, hij vraagt haar of ze een echte jongen van hem wil maken. En dan vraagt hij het nog eens. En nog eens. En nog eens. Zo herhaalt hij zijn wens tot in de eeuwigheid, met een hartbrekend hoopvolle glimlach op zijn schattige robotgezichtje.

Hier had A.I. moeten natuurlijk moeten eindigen, maar Spielberg deed liever een happy end. De wens van het robotjongetje komt uit, sort of, en hij eindigt in de armen van zijn moeder. Of althans, de illusie van zijn moeder. Is dit einde echt zoveel meer happy dan de eerdergenoemde scène met de blauwe fee? Ook in die scène stelt het robotjongetje zich tevreden met een illusie: de illusie dat zijn wens zal uitkomen.

Ineens herinner ik me het interview dat RTL Boulevard laatst met Mitch Winehouse had, de vader van de vorig jaar overleden Amy Winehouse. Hij vertelt dat hij nog eens een sms'je gestuurd naar Amy's telefoon gestuurd heeft, ná haar overlijden. Hij schreef: Wanneer kom je thuis?

Mitch Winehouse is een nuchtere man, dat zie je. Maar ook nuchtere mannen doen een wens als ze de blauwe fee tegenkomen, zolang die wens maar sterk genoeg is. Rouw doet gekke dingen met je, verklaart Mitch Winehouse het zelf. Even, heel even, gelooft hij dat zijn wens vervuld zal worden. Dat zijn dochter thuiskomt. Of terugsms't: Ben iets later, zie je zo.

Het sms'je van Mitch Winehouse aan zijn dode dochter zie ik weerspiegeld in het robotjongetje dat met glimmende ogen aan de blauwe fee blijft vragen: Maak je een echt jongetje van mij? Allebei hopen ze, tegen beter weten in en zonder resultaat. Spielberg zag er geen happy end in. Ik wel.