Leslye Headland (l) en de cast van Bachelorette
In de Filmkrant van deze maand staat een artikel over vijf Nederlandse filmmakers wiens nieuwste film in première gaat op het Nederlands Film Festival. Het zijn er acht in totaal, vijf daarvan zijn vrouw. In Nederland hebben we dan ook geen gebrek aan vrouwelijke filmmakers: Paula van der Oest, Antoinette Beumer, Nanouk Leopold, Urszula Antoniak, jong talent Sacha Polak. En ook Frankrijk levert opvallend veel vrouwelijke filmmakers af, Claire Denis en Agnès Varda voorop. Hollywood blijft intussen achter. De Amerikaanse filmindustrie is, meer dan de industrie in Europese landen, gebaseerd op oude, conservatieve machtsstructuren. Mark Cousins schijnt in zijn
The Story of Film op te merken dat cinema in zijn begindagen zowel vrouwen als mannen aantrok. Pas toen bleek dat er grote sommen geld mee te verdienen waren, werden de vrouwen - en de minder geldbeluste mannen, kan ik me zo voorstellen - er met veel ellebogenwerk uit gemanoeuvreerd.
Maar er lijkt het één en ander te gaan veranderen. De vrouwelijke filmmaker is in opkomst, ook in de Verenigde Staten. Veel van die vrouwen werken buiten de studio's om en maken kleine, onafhankelijke producties. Anderen weten een voet tussen de deur te krijgen bij de studio's omdat ze al op een andere manier naam hebben weten te maken. Denk aan multi-talent Miranda July, dochter-van Sofia Coppola, actrice Julie Delpy, schrijfster Rebecca Miller of ster-zonder-weerga Madonna.
Een interessante, verheugende ontwikkeling. De vrouwelijke blik is in de filmgeschiedenis schandalig onderbelicht, met name in de klassiekers die deel uitmaken van het filmcanon. Of je er nou de Sight & Sound-poll op nakijkt, de IMDb Top 250 of
de deze week gepubliceerde top-50 die door de lezers van NRC Handelsblad werd samengesteld, in de genoemde films speelt de vrouw vrijwel altijd een bijrol, of komt er zelfs helemáál niet in voor. Nu wil ik niet beweren dat vrouwelijke filmmakers per se films over vrouwen maken, net zomin als dat mannen altijd films over mannen maken. Kathryn Bigelow, de enige vrouw die in meer dan tachtig jaar Oscar-geschiedenis de prijs voor beste regisseur kreeg toebedeeld, staat tenslotte bekend om haar testosteronrijke actiefilms. Toch geloof ik dat meer feminiene films beginnen bij een meer feminiene filmwereld: meer vrouwelijke filmmakers dus, maar ook meer vrouwelijke scenaristen, producenten, studiobazen, kostuumontwerpers, editors, geluidsontwerpers.
Dit najaar krijgen we alvast een voorproefje van die feminiene filmwereld. Momenteel is Kelly Reichardts prachtig verstilde western
Meek's Cutoff te zien, alsook Sarah Polleys veelgeprezen
Take This Waltz. En vanaf gisteren draait ook
Your Sister's Sister, van mumblecore-koningin Lynn Shelton. Volgen nog:
- Ruby Sparks van regieduo Jonathan Dayton en Valerie Faris, naar een script van Zoe Kazan (13/09)
- 2 Days in New York van Julie Delpy (20/09)
- Love Is all You Need van Susanne Bier (27/09)
- Bachelorette van Leslye Headland (04/10)
- Little Black Spiders van Patrice Toye (11/10)
- L'enfant d'en haut van Ursula Meier (08/11)
- Lore van Cate Shortland (releasedatum nog niet bekend)
- Confession of a Child of the Century van Sylvie Verheyde (releasedatum nog niet bekend)
- In Darkness van Agnieszka Holland (releasedatum nog niet bekend)
